საქართველოს ეკონომიკის ტრანსფორმაციის გეოეკონომიკური ასპექტები
საქართველო ახალი გამოწვევების წინაშე
Abstract
მსოფლიო (სამყარო) სწრაფად და თვისებრივად იც- ვლება. უკანასკნელ წლებში მან განვითარების ახალი ნიშნები შეიძინა. გლობალიზაცია, როგორც მოვლენა აღქმადია, როგორც პროცესი, განვითარების გან- მსაზღვრელი ფაქტორი გახდა. მიმდინარე კატაკლიზმე- ბის ფონზე, როცა ძველი და ახალი პრობლემები რთულ კვანძებად ჩამოყალიბდა, სწრაფად ცვალებადი გარემო ახალ-ახალ გამოწვევებს აყენებს. საზოგადოებას უჭირს გაერკვეს პრობლემების მრავალფეროვნებაში და მათი გადაწყვეტის სწორი მიდგომები განსაზღვროს.
ტრანსფორმაციულმა პროცესებმა ქვეყნების განვი- თარების ტრადიციული სტრატეგიებიც შეცვალა. რე- ალობა (ყოფიერება) განსხვავებული თავისებურებებით გამოჩნდა. სტრატეგიული ხედვის არეალი გაფართოვდა და უფრო მრავალმხრივი დატვირთვა შეიძინა.
მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფოებრივი მიზნე- ბის განხორციელების ალტერნატიული წყაროები, მო- ტივაციური მიდგომების მრავალფეროვნება ართულებს პრიორიტეტების სწორად განსაზღვრას, განვითარებაში სტაბილურობის მიღწევის რეალური საშუალებების შერჩევის პროცესს, მკაფიოდ გამოიკვეთა ინტეგ- რაციის (როგორც ასეთის) როლი სახელმწიფოების განვითარების სტრატეგიის განსაზღვრაში - დღეს გლობალური პროცესები და რეგიონული ინტეგრა- ციული ნაკადები ნებისმიერი ქვეყნისთვის განვითა- რების უმთავრესი ორიენტირია. ეს თავისებურება (ეგზოგენური და ენდოგენური ფაქტორების ურთი- ერთმოქმედებით განპირობებული) ახალ პარადიგ- მებს სთავაზობს სუვერენულ სახელმწიფოს, რომლის ტრადიციული ფუნქციების შეცვლის (სრულყოფის) აუცილებლობა თავად ტრანსფორმაციული პროცესე- ბის ლოგიკიდან გამომდინარეობს. სახეზეა ტენდენცია: სუვერენული სახელმწიფოს ზე სახელმწიფოებრივ და ქვეყნის შიდა სტრუქტურებზე ზოგიერთი ფუნქციის დელეგირების გაღრმავების პროცესი. ამის კარგი მა- გალითია ევროკავშირი.
ნიშანდობლივია, რომ ინტეგრაციული პროცესების ადეკვატურად სახელმწიფო იძენს ახალ ფუნქციებსაც. კერძოდ, გლობალური და რეგიონული პროცესების რეგულირების, საერთაშორისო სტრუქტურებთან თანამშრომლობის, გეოპოლიტიკურ და გეოეკონომი- კურ სივრცეში ფართოდ მანევრირების, ინტეგრაცი- ულ პროცესებში ქვეყნის ეკონომიკური ინტერესების დაცვის და სხვ. ფუნქციებს.
აღსანიშნავია, რომ გლობალურმა პროცესებმა განა- პირობეს საერთაშორისო კაპიტალის, მსოფლიო ფინან- სური ბაზრების, ტრანსნაციონალური კორპორაციების,
